Oberourien
Ofis publik ar brezhoneg
Brezhoneg
« Diogeliñ un divyezhegezh habask en hor c’hevredigezh, evel ma’z eus bet graet e Katalonia, a dalvezfe kement ha lakaat da reizh implij ar brezhoneg en tiriad ha kinnig servijoù kevatal en div yezh. Goude-se e ranko pep hini dibab ar yezh a c’hoanta ober ganti. »
Rener Ofis publik ar brezhoneg
KEFRIDIOÙ
« E Rostrenenn pe e Kergrist-Moeloù, pa vefe evit an INSEE, war ar c’hartennoù IGN, war tresoù ar c’humunioù pe el levr-pellgomz, e kaver anv ur gêriadenn skrivet e meur a stumm : Coat Trenk, Coatrinque, Coat Trinque pe Coatriquen. Koad Trenk eo ar stumm a ginnigomp-ni, » eme Badrig Ferog, e-karg eus ar glad yezhel hag eus ar panellerezh-hent en Ofis publik ar brezhoneg. An doare-skrivañ-mañ n’eo ket bet dibabet dre zegouezh. Kinniget e oa bet evit ar panelloù-hent divyezhek e Breizh ha dibabet goude ur vreutadeg e kuzul ar gumun hag aotre an IGN. Evit dont d’an disoc’h-mañ ez eus bet kaset da benn studiadennoù hag enklaskoù war an dachenn, goulennataet tud kozh ar vro ha klasket stummoù testeniekaet el lennegezh pe er yezh komzet.
Normaladur an anvioù-lec’h zo bet kaset da benn en ur gemer e kont doare-skrivañ ar yezh orin ha dereout a ra ouzh ur bennaenn a-bouez-bras : hini « ur panellerezh divyezhek unvan, a galite hag aes ober gantañ ». « Ar sistem-se zo unan eus ar binvioù a implijomp evit degas titouroù d’an dud, koulz e galleg hag e brezhoneg », a zispleg Fulup Jakez, rener Ofis publik ar brezhoneg.
Reiñ skor d’ar c’helenn ha d’ar stummañ brezhonegerien
+Brasaat plas ar yezh er vuhez foran zo unan eus kefridioù Ofis publik ar brezhoneg. « War an dachenn-se hon eus lañs war ar Rannvroioù all », eme ar rener. Diwall a ranker ober hervezañ avat : « Bremañ emaomp nebeutoc’h eget 200 000 brezhonegerez. Seul izeloc’h o niver, seul ziaesoc’h cheñch penn d’ar vazh. Dav eo deomp strivañ evit broudañ Breizhiz da gomz brezhoneg ». Sed aze ur pal ouzhpenn da dizhout evit OPAB.
« Un diazezadur publik a genlabour sevenadurel eo Ofis publik ar brezhoneg. Ur perzh teknel zo gantañ, hag a ro an tu da arselliñ ar yezh ha da ziorren an anaoudegezh hag an implij anezhi. Reiñ harp ha kuzulioù a ra ivez evit brudañ ar brezhoneg, frammañ ar c’helennerezh anezhañ ha skoazellañ stummadur ar re a ra gantañ. War an dachenn-se avat, e rankomp strivañ pa weler penaos emañ an traoù en Elzas pe e Korsika », emezañ c’hoazh.
Frammañ implij ar yezh
+Evit kas e gefridi da benn eo rannet OPAB e daou bol : ar pol-yezh hag ar pol-kelenn ha diorren. War ar geriadurezh, an dermenadurezh hag ar reizhskrivañ e labour ar pol-yezh. « Perzh un akademiezh zo gant hor c’huzul-skiantel. Alioù-yezh a vez embannet gant e skipailh », eme ar rener. « Hon tachenn-labour n’eo ket gwall vras ha n’eus tamm harz ebet ennañ. Ur yezh unvan-tre eo ar brezhoneg eta. Nebeut a variezon zo, war-bouez e Bro-Wened a-fet taol-mouezh. An dra-se ne oa ket bet ur gudenn biskoazh a-raok an 20vet kantved, pa voe bihanaet plas ar yezh er gevredigezh. Ne veze komzet ken nemet er familhoù dre ma ranked ober gant ar galleg evit pellaat ouzh e familh ».
Lakaat binvioù-skignañ e plas
+Ar pol-yezh a ziorro ur bank roadennoù ar glad lec’hanvadurel hag a evesha ar panellerezh-hent. Azasaat ha ledanaat a ra ar c’horpus-yezh dre grouiñ termenadurezhioù nevez a respont da ezhommoù ur yezh vev.
Enlinenn e c’heller ober gant ur geriadur istorel ha niverel brezhoneg. Ouzhpenn da se e c’hell an holl, brezhonegerien pe get, mont e darempred gant ar servij treiñ evit an danvez nann-lennegel : teulioù a bep seurt, kraflevrioù…
Evit a sell ouzh al lennegezh en em vod ur bodad treiñ lennegel war goulenn ar Rannvro abaoe 2012. Sevel ul listenn enni oberennoù meur lennegezh ar bed a-bezh evit ma vint troet eo e gefridi. Skoazell-arc’hant a vez roet d’an embannerien, ur wech kadarnaet an traoù gant OPAB, a warant kalite an troidigezhioù. E-touez an oberennoù a zo bet troet e c’heller menegiñ An dengasaour gant Molière, A ziwar logod ha tud gant Steinbeck pe c’hoazh troioù-kaer Harry Potter.
Studiañ hag arsellout tiriad ar yezh
+Skipailh ar pol studi ha diorren a lak e-plas un arsellva implij ar yezh a zo e bal diorren ur politikerezh yezh a zerefe ouzh an emdroadurioù sokiologel ha tiriadel. « Pouez ar yezh en armerzh, da skouer, a c’hell bezañ un danvez-studi. Niverelaet ez eus bet ganeomp ur mil a bostoù-labour bennak a reket mestroniañ ar brezhoneg mat-tre. » Un evezhiadenn all c’hoazh : adaozañ ar yezh war an tiriad. « Darn vrasañ ar vrezhonegerien dindan 40 vloaz a gaver e Brest, Naoned ha Roazhon, kêrioù bras enno skolioù-meur ha muioc’h-mui a gomzerien. Ar studierien war ar brezhoneg bet o studiañ er c’hêrioù skolveurel en em stailh enno. Diwezhatoc’h e tistroont en o bro c’henidik, pa grogont gant un eil labour alies-mat », eme ar rener en ur bouezañ war perzh ur seurt studiadenn, hag a vo implijet evit dibab an hent da heuliañ.
Ober ma vo gwelet ha klevet brezhoneg
+Er memes pol e ra skipailh ajañs diorren ar yezh e vad eus evezhiadennoù an arsellva. E-karg emañ eus an darempredoù gant ar gevredigezh a vez maget gantañ dre vroudañ ar strollegezhioù lec’hel, ar c’hevredigezhioù hag an embregerezhioù da vrasaat plas ar yezh er vuhez foran. Deskadurezh, melestradurezh, armerzh, mediaoù, teknologiezhioù nevez, hag all.
Evit broudañ ar gevelerien da gemer perzh en deus OPAB roet lañs d’ar c’houlzad « Ya d’ar brezhoneg ». « O vezañ ma ne gomz ket brezhoneg 95% eus poblañs ar vro e ranker ober ma vo brud vat gant ar yezh evit ar muiañ niver », eme ar rener. Hag eñ ha pouezañ : « Dre ar garta-se ec’h embanner un engouestl evit an amzer da zont. Labourat a ra OPAB gant ur sell troet war-du an amzer da zont evit ma vo ur plas er vuhez pemdez gant ar brezhoneg ha ma vo klevet ar yezh gant hor bugale, e kement degouezh zo, en abadennoù sport e kemeront perzh enno da skouer ! ».
Christine Barbedet – miz Ebrel 2016
